Μολοσσοί

Μολοσσοί 

Οι Μολοσσοί ήταν αρχαίο ελληνικό φύλο που εγκαταστάθηκε στην Ήπειρο κατά τη διάρκεια των Μυκηναϊκών χρόνων.  Aπόσπασμα του Ησιόδου χρονολογείται περί το 700 π.Χ., όταν ήδη στην Ή πειρο έχει εγκατασταθεί το Ηπειρωτικό φύλο των Μολοσσών και το λεκανοπέδιο των Ιωαννίνων αποτελεί το κέντρο της αρχαίας Μολοσσίας. Οι Μολοσσοί μετακινήθηκαν από την κοιτίδα τους, τη Δυτική Μακεδονία και τη Βόρεια Ήπειρο, κατά τον 12ο αι. π. X., και εγκαταστάθηκαν στην Κεντρική Ήπειρο, περίπου εντός των ορίων του σημερινού Νομού Ιωαννίνων, εκτοπίζοντας τους παλαιότερους κατοίκους Θεσπρωτούς, επί των οποίων επικράτησαν οριστικά στα τέλη του 5ου αι. π .Χ . Στα βορειοανατολικά σύνορά τους είχαν τους Χάονες, στα δυτικά-νότια σύνορά τους το βασίλειο των Θεσπρωτών, ενώ πιο βόρεια τους ήταν οι Ιλλυριοί. Αρχίκα είχανε για πρωτεύσουσα την Πασσαρώνα μέχρι ότου ο Πύρρος μεταφέρει την πρωτεύσα στην Αμβρακία. Οι Μολοσσοί ανήκαν στο Κοινό των Ηπειρωτών, έως ότου τάχθηκαν εναντίον της Ρώμης στον Τρίτο Μακεδονικό Πόλεμο (171-168 π.Χ.). Το αποτέλεσμα ήταν καταστροφικό, και οι εκδικητικοί Ρωμαίοι υποδούλωσαν 150.000 από τους κατοίκους τους.

Στο Κοινό των Μολοσσών, επικεφαλής του οποίου ήταν ο ίδιος ο βασιλιάς τους, συμμετείχαν δεκαπέντε μικρά φύλα τα οποία εκπροσωπούσαν ετήσιοι άρχοντες. Η οργάνωση του Κοινού είχε δημοκρατική χροιά, αφού ο αντιπρόσωπος του κάθε φύλου είχε δικαίωμα ψήφου και οι αποφάσεις λαμβάνονταν κατά πλειοψηφία. Το κάθε φύλο διατηρούσε την αυτοτέλειά του και είχε το δικό του Κοινό για την αντιμετώπιση των εσωτερικών του ζητημάτων. Το 375 π.Χ. οι Μολοσσοί προσχώρησαν στη Β΄ Αθηναϊκή Συμμαχία. 

Οι Μολοσσοί ήταν ξακουστοί για τους σκύλους τους που ήταν άριστοι φύλακες των αιγοπροβάτων των ποιμένων. Από εκεί πήρε το όνομά της η ράτσα σκύλων Μολοσσός, ιθαγενής στην Ελλάδα. Ο Βιργίλιος αναφέρει ότι οι Ρωμαίοι και οι Αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν τους βαρύτερους Μολοσσικούς σκύλους στο κυνήγι (canis venaticus) και στη φύλαξη των σπιτιών και των ζώων (canis pastoralis). "Ποτέ, με φύλακες αυτούς, λέει ο Βιργίλιος, δεν χρειάζεται να φοβάσαι κανένα κλέφτη των στάβλων σου τη νύχτα, ή επίθεση λύκων ή Ιβήρων ληστών΄΄ 

Η Δωδώνη ήταν το μέρος που λαμβάνονταν οι σημαντικές αποφάσεις. Παρόλο που το πολίτευμά τους ήταν Μοναρχικό, οι Μολοσσοί είχαν στείλει πρίγκιπές τους στην Αθήνα για να μάθουν τα της Δημοκρατίας, καθώς θεωρούσαν ότι κάποια στοιχεία της δημοκρατίας δεν αντίκειται στον μοναρχικό πολίτευμα. 

Οι Αιακίδες εγκαθίδρυσαν δυναστεία Μολοσσών στην Ήπειρο και την ένωσαν σε ενιαία πολιτική οντότητα από το 370 π.Χ.. Οι Μολοσσοί συμμάχησαν με το ισχυρό, εκείνη την εποχή μακεδονικό βασίλειο, και το 359 π.Χ. η Μολοσσίδα πριγκίπισσα Ολυμπιάδα, ανιψιά του βασιλιά Αρύββα της Ηπείρου, παντρεύτηκε τον βασιλιά Φίλιππο Β' της Μακεδονίας. Θα έφερνε στον κόσμο τον Μέγα Αλέξανδρο. Με τον θάνατο του Αρύββα, τον διαδέχτηκε ο Αλέξανδρος της Ηπείρου στον θρόνο. Ο Αιακίδης της Ηπείρου, διαδέχτηκε τον Αλέξανδρο, όμως εκθρονίστηκε από τον Κάσσανδρο της Μακεδονίας το 313 π.Χ.. Ο γιος του Αιακίδη Πύρρος ανέβηκε στον θρόνο το 295 π.Χ. και για έξι έτη πολέμησε εναντίον των Ρωμαίων στην Νότια Ιταλία και την Σικελία. Η εκστρατεία του έκανε την Ήπειρο, προσωρινά, ισχυρή δύναμη στον τότε γνωστό κόσμο και από τότε υπάρχει ο όρος Πύρρειος νίκη, που αναφέρεται στις νίκες που όμως προκαλούν δυσαναπλήρωτες απώλειες στον νικητή. 

Το 385 π.Χ. οι Ιλλυριοί, βοηθούμενοι από το Διονύσιο των Συρακουσών, επιτέθηκαν κατά των Μολοσσών προσπαθώντας να επαναφέρουν στο θρόνο τον εξόριστο Αλκέτα. Ο Διονύσιος σχεδίαζε να ελέγχει όλο το Ιόνιο Πέλαγος. Η Σπάρτη επενέβη και εξεδίωξε τους Ιλλυριούς, που είχαν αρχηγό τον Βάρδυλι. Παρότι υποστηριζόμενοι από 2000 Ελληνες οπλίτες οι Ιλλυριοί ηττήθηκαν από τους Σπαρτιάτες υπό τον Αγησίλαο, αφού όμως είχαν ήδη λεηλατήσει την περιοχή και σκοτώσει 15.000 Μολοσσούς.

Σε άλλη Ιλλυρική επίθεση το 360 π.Χ. ο Μολοσσός βασιλιάς Αρύββας εκκένωσε τον άμαχο πληθυσμό του στην Αιτωλία και άφησε τους Ιλλυριούς να λεηλατήσουν ανεμπόδιστα. Το τέχνασμα έπιασε και οι Μολοσσοί επέπεσαν επί των Ιλλυριών, που ήταν φορτωμένου με τα λάφυρα, και τους νίκησαν.

Το Κοινό των Μολοσσών μετεξελίσσεται γύρω στο 330 325 π.Χ. σε έναν ευρύτερο σχηματισμό, την Ηπειρωτική Συμμαχία, το νέο ομοσπονδιακό κράτος που συγκροτήθηκε από πολυώνυμα ηπειρωτικά φύλα στο β΄ μισό του 4ου αιώνα π.Χ. και παρέμεινε στη μακεδονική σφαίρα επιρροής, για να καταλήξει στο Κοινό των Ηπειρωτών (233/2 168 π.Χ.). Στην εποχή της Ηπειρωτικής Συμμαχίας αναδεικνύεται η εξαιρετική μορφή του βασιλιά Πύρρου, ο οποίος ανέβηκε στο θρόνο το 296 π.Χ.. Διάδοχος του Πύρρου ήταν ο γιος του Αλέξανδρος Β΄ και κατά τη διάρκεια της βασιλείας του η δύναμη των Μολοσσών μεταξύ των ηπειρωτικών φύλων μειώθηκε κατά πολύ. Το 234/3 π.Χ. καταλύθηκε η βασιλεία και στο κράτος των Μολοσσών. Η έδρα της Συμμαχίας μεταφέρθηκε από την Πασσαρώνα στη Φοινίκη της Χαονίας. Αυτό ήταν ενδεικτικό της ανόδου του ρόλου των Χαόνων και των Θεσπρωτών στο πλαίσιο της ομοσπονδίας των ηπειρωτικών φύλων, που από το 233 π.Χ. μετονομάστηκε σε Κοινό των Ηπειρωτών.