Φοινίκη
Φοινίκη
Η Φοινίκη ήταν η πρωτεύουσα της Χαονίας, κοντά στους Αγίους Σαράντα της Β. Ηπείρου, κοντά στο Ιόνιο Πέλαγος. Η πόλη είχε ανεγερθεί πάνω σε λόφο μεταξύ Δελβίνου και Αγίων Σαράντα, σε έδαφος χαμηλό.
Περιβρεχόταν από λιμνάζοντα νερά του «Πηλώδη Λιμένα» (Βουθρωτού). Την περιοχή διαρρέουν οι ποταμοί Δώδων (Μπίστριτσας), Καλίασας και Νίβιτσας. Στην κορυφή του λόφου βρίσκονται ερείπια από τα κυκλώπεια τείχη, με τα οποία ήταν οχυρωμένη η πόλη την αρχαία εποχή. Επίνειό της το λιμάνι του ογχησμού (Αγίων Σαράντα).

Μετά την κατάλυση της μοναρχίας στην Ηπειρο, με το φόνο της Βασίλισσας Δηιδάμειας, θυγατέρας του Πύρρου και τελευταίου γόνου της βασιλικής οικογένειας των Μολοσσών εγκαθίστανται στην Ηπειρο δημοκρατικό πολίτευμα, νέα συμπολιτεία. Πρωτεύουσα γίνεται η Φοινίκη, ενώ μέχρις τότε ήταν η Αμβρακία! Εδώ πλέον είχαν την έδρα τους, οι αρχές του «Κοινού».

Η επίσημη ονομασία του ήταν «Κοινόν των Ηπειρωτών των περί Φοινίκων» και ακόμη «Κοινόν των ΑΠΕΙ-ΡΩΤΑΝ». Σύμβουλο της συμπολιτείας ήταν ο ταύρος, στεφανωμένος με κλάδο ελαίας. Επάνω έφερε την επιγραφή ΑΠΕΙ και κάτω ΡΩΤΑΝ. Από την ονομασία αυτή προήλθε και η ονομασία των κατοίκων της περιοχής Απειρώται και στη συνέχεια Ηπειρώτες.
Στην περίοδο αυτή ανάγεται και η κοπή των νομισμάτων του κοινού. Πρόκειται για την τρίτη περίοδο κοπής χαλκών νομισμάτων με την επιγραφή Απει-ρωτάν.
Στην Φοινίκη υπογράφτηκε συνθήκη το 205 π.Χ. που τερμάτιζε τον Α΄ Μακεδονικό Πόλεμο.