Αμβρακία

Αμβρακία 

Η Αμβρακία ήταν αρχαία πόλη κράτος της δυτικής Ελλάδας, χτισμένη στις όχθες του ποταμού Άραχθου, στην θέση της σημερινής Άρτας. Η περιοχή της Αμβρακίας συνόρευε με το Βασίλειο των Μολοσσών της Ηπείρου στα βόρεια και με την Δολοπική φυλή των Αθαμάνων στα ανατολικά. Ιδρύθηκε από τους Κορίνθιους στα μέσα περίπου του 7ου αιώνα π.Χ., την εποχή που Τύραννος της Κορίνθου ήταν ο Κύψελος και σύντομα έγινε μία από τις ισχυρότερες αποικίες των Κορινθίων στην δυτική Ελλάδα. Ήταν μέρος μιας σειράς αποικιών που είχαν ιδρύσει οι Κορίνθιοι κατά μήκος του θαλασσίου δρόμου από την Ελλάδα στην Κάτω Ιταλία, όπως ήταν ακόμα το Ανακτόριο,
η Λευκάδα, η Κέρκυρα, η Επίδαμνος κ.α. Οι κάτοικοί της ονομάζονταν Αμβρακιώτες ή Αμπρακιώτες. 

Την πόλη έχτισε, σύμφωνα με τη μυθολογία ο Άμβραξ, γιος του Θεσπρωτού. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, την πόλη έχτισε η Αμβρακία, κόρη του βασιλιά των Δρυόπων Μελανέα και της Στρατονίκης, αδερφής του Ευρύτου. Η πόλη ήταν περιτείχιστη. Η Αμβρακία αποτελούσε στενή σύμμαχο των Κορινθίων.

Η Αμβρακία ως κορινθιακή αποικία γνώρισε μεγάλη οικονομική άνθηση και ναυτική ισχύ όπως προκύπτει από τα αρχαία κείμενα και τα αρχαιολογικά ευρήματα. Διέθετε ένα από τα καλύτερα πολεοδομικά συστήματα της αρχαιότητας. Ονομαστά ήταν επίσης τα γυναικεία αμβρακιώτικα υποδήματα γνωστά σε όλη την Ελλάδα με το όνομα Αμβρακίδες. 

Κατά τους Περσικούς πολέμους έλαβε μέρος με επτά πλοία στη ναυμαχία της Σαλαμίνας και με πεντακόσιους οπλίτες στη μάχη των Πλαταιών. Κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο συμμάχησε με τους Λακεδαιμονίους, αλλά οι 3.000 οπλίτες της ηττήθηκαν τον χειμώνα του 426 π.κ.χ. στη μάχη των Όλπων από τους εχθρούς τους Ακαρνάνες που ήταν σύμμαχοι των Αθηναίων και καταστράφηκε από το στρατηγό Δημοσθένη. Αργότερα, συμμάχησε με τους Αθηναίους για να προστατευτεί από τους Μακεδόνες του Φιλίππου. 

Η Αμβρακία βρέθηκε κάτω από την εξουσία των Μακεδόνων του Φιλίππου Β΄ το 338 π.Χ., ενώ το 295 π.Χ. έγινε μέρος του Βασιλείου της Ηπείρου. Ο βασιλιάς Πύρρος την έκανε πρωτεύουσα του βασιλείου της Ηπείρου και η Αμβρακία γνώρισε μεγάλη ακμή κατά τον επόμενο αιώνα. Ο Πύρρος γέμισε την Αμβρακία με μνημειώδη κτίσματα, ναούς, αγάλματα και ζωγραφικούς πίνακες. Η Αμβρακία παρακμάζει τελικά μετά την Ρωμαϊκή κατάκτηση το 187 π.Χ.. Η Αμβρακία πολιορκήθηκε από τους Ρωμαίους, υπό τον ύπατο Μάρκο Φούλβιο, χωρίς επιτυχία αλλά τελικά, ύστερα από διαπραγματεύσεις, η πόλη υποτάσσεται και ο Φούλβιος αφαιρεί όλα τα αγάλματα της πόλης και τα αποστέλλει στη Ρώμη. Με την ίδρυση της Νικόπολης οι Ρωμαίοι υποχρέωσαν μεγάλο μέρος των κατοίκων της να μετοικίσει εκεί και η πόλη σταδιακά εγκαταλείφθηκε.

Η Αμβρακία, αν και υπαγόταν διοικητικά στη Νικόπολη, διατηρούσε όμως, τουλάχιστον ως τον 2ο μ.Χ. αιώνα, το νομικό καθεστώς της πόλης. Ήταν δηλαδή μια «περιοικίς πόλις», όπως μαρτυρεί μια αναθηματική επιγραφή στον αυτοκράτορα Τραϊανό, όπου αναφέρεται ως αναθέτης ο «Δήμος Αμβρακιωτών».

Οι Ρωμαίοι δεν λησμόνησαν ποτέ την επίθεση των Ηπειρωτών στην επικράτειά τους. Περισσότερο από έναν μετά την εισβολή του Πύρρου, η Αμβρακία δεν ισοπεδώθηκε από τις λεγεώνες που την πολιόρκησαν και την κατέκτησαν. Απογυμνώθηκε, όμως, από τα εκατοντάδες έργα τέχνης που την κοσμούσαν.